Darmowy antywirus vs. płatny — co naprawdę warto wiedzieć?

Przewodnik Pani RODO dla „zwykłych ludzi”, bez technicznego bełkotu

Z tego wpisu dowiesz się:

• czy potrzebujesz płatnego antywirusa?
• czy darmowy wystarczy?
• czy płatne oprogramowanie antywirusowe to „tylko marketing”?
• a może „darmowy” wcale nie jest darmowy…?

W tym wpisie wyjaśniam wszystko po ludzku — Tobie, mojej czytelniczce. Zrób sobie dobrą herbatę albo kawę i chodź, pogadamy. 💛

Zacznijmy od prawdy: darmowy antywirus jest lepszy niż żaden.

Serio.
Jeśli komputer służy Ci tylko do oglądania filmów, Facebooka, podstawowych dokumentów i grania w Simsy — darmowy antywirus wystarczy.

Ale jeśli prowadzisz firmę, masz dane klientów (nawet bez zarejestrowanej firmy!), logujesz się do banku, działasz w social mediach zawodowo albo pracujesz w delegacjach — warto wiedzieć, gdzie leży różnica między darmowym a płatnym.

I tu zaczyna się nasza historia.

Darmowy antywirus – jak działa naprawdę?

Chcę, żeby to wybrzmiało: darmowe antywirusy nie są „gorszymi” programami.
To często te same „silniki”, co w wersjach płatnych, tylko okrojone z dodatków.

Co dostajesz w darmowym antywirusie (najczęściej):

• podstawową ochronę przed malware (w tym wirusami),
• skanowanie komputera pod kątem zagrożeń,
• automatyczne aktualizacje bazy wirusów,
• często dodatkową ochronę WWW (i np. skanowanie pobranych plików pod kątem zagrożeń)

Czyli: bezpieczna podstawa, jeśli jesteś użytkowniczką domową.

To gdzie jest haczyk?

Bo przecież jeśli coś jest „darmowe”, to zazwyczaj ktoś na tym zarabia inaczej.

I tak… i nie. A raczej: często tak, ale nie zawsze jest to „etycznie wątpliwe”. Zatem, czym płacisz decydując sie na darmowy antywirus?

Telemetrią

Darmowe antywirusy najczęściej:

• zbierają więcej danych diagnostycznych,
• analizują zachowania użytkownika,
• mogą śledzić odwiedzone strony pod kątem ochrony.

To nie są dane z dokumentów czy hasła (!), ale:

• adres IP,
• wersja systemu operacyjnego,
• typ wykrytych zagrożeń,
• statystyki skanowania.

Reklamami i przekonywaniem do zakupu wersji płatnej

To normalne — w końcu producent musi z czegoś żyć, a aktualizacje i utrzymanie oprogramowania to nie są wcale tanie rzeczy. A dodatkowo – pracuje nad tym sztab specjalistów, którzy powinni otrzymywać wynagrodzenie za swoją pracę.

Zmniejszoną liczbą warstw ochrony

W wersji bezpłatnej antywirusa brakuje najczęściej:

• ochrony przed ransomware,
• ochrony bankowości,
• ochrony sieci,
• firewalla,
• VPN-a,
• menedżera haseł,
• ochrony kamery i mikrofonów.

Czy powyższe „braki” są istotne?
Dla osoby prywatnej, do podstawowego używania komputera – nie. Tyle wystarczy.
Dla JDG albo osoby prowadzącej działalność nierejestrowaną – moim zdaniem to bardzo istotne braki i taka podstawowa ochrona antywirusowa to za mało. Pamiętaj, że przetwarzając dane klientów czy kontrahentów, odpowiadasz za bezpieczeństwo również tych danych, a nie tylko swoich.

Czasami wolniejszym działaniem

I nie ze względu na to, że to programy darmowe, ale dlatego, że:

• nie są optymalizowane jak wersje premium,
• pobierają reklamy i moduły „w tle”,
• mają bardziej „lokalne” skanowanie, bez chmury premium.

Brakiem wsparcia technicznego (bardzo często)

Masz problem?
Aktualizacja się nie wgrała?
Program przestał działać?
Radź sobie sama (albo szukaj informacji na forach internetowych i „testuj”, czy proponowane rozwiązania działają)

Płatny antywirus – tego nie da Ci wersja darmowa

Najważniejsze – więcej warstw ochrony

To nie jest „lepszy antywirus”. To zwykle cały pakiet bezpieczeństwa, czyli:

• antywirus,
• anty-malware,
• anty-ransomware,
• ochrona zakupów online,
• firewall,
• ochrona sieci Wi-Fi,
• blokowanie podejrzanych aplikacji,
• alerty wycieków,
• bezpieczna przeglądarka do banku.

To wszystko razem tworzy barierę, której darmowy antywirus po prostu nie ma.

VPN (bardzo często w płatnym pakiecie)

Czyli zabezpieczenie Twojej prywatności, kiedy pracujesz:

• w pociągu,
• w hotelu,
• w kawiarni,
• na lotnisku.

Przy delegacjach – absolutny must-have.

Kopie zapasowe (w wybranych pakietach)

Przykładem może być Norton 360.
W wybranej opcji, dostajesz określoną ilość miejsca na backupy, żeby nie stracić plików, gdy:

• padnie Ci komputer,
• zostanie skradziony,
• dojdzie do awarii,
• ransomware zaszyfruje dysk – bo backupy są wykonywane do szyfrowanej chmury.

Menedżer haseł

Czasem bardzo rozbudowany, oferujący również 2FA (uwierzytelnianie dwuskładnikowe).

Lepsza optymalizacja

Płatne antywirusy mają:

• szybsze skanowanie,
• wsparcie chmurowe,
• mniej reklam (lub w ogóle nie wyświetlają reklam).

Wsparcie techniczne

Dla niektórych jest to bezcenna opcja.

No dobra, ale co z bezpieczeństwem? Czy płatny antywirus jest faktycznie bezpieczniejszy?

Tak — dla kogoś, kto korzysta zawodowo z komputera, przechowuje dane klientów albo pracuje w delegacjach.

Natomiast…
Nawet najlepszy płatny antywirus nie zastąpi:

• mocnego hasła,
• menedżera haseł,
• 2FA,
• ostrożności przy linkach,
• aktualizacji systemu.

Darmowy antywirus jest OK jeśli:

• nie prowadzisz JDG ani nie masz danych klientów,
• nie używasz bankowości internetowej na laptopie,
• nie pracujesz na publicznych sieciach Wi-Fi,
• używasz komputera „lekko”: filmy, zdjęcia, social media, poczta.

Płatny antywirus jest dla Ciebie jeśli:

• prowadzisz firmę,
• nie prowadzisz firmy, ale masz dane klientów (np. dorabiasz tworząc i sprzedając rękodzieło),
• pracujesz zdalnie lub w delegacjach,
• używasz publicznych sieci Wi-Fi,
• masz na komputerze dokumenty, które nie powinny wpaść w niepowołane ręce,
• logujesz się do banku lub systemów firmowych.

Tu nie chodzi o straszenie, tylko o spokojną głowę

Darmowy antywirus to podstawowa ochrona.
Płatny antywirus to pełna ochrona — dla osób, które mają więcej do stracenia.

Jeśli chcesz spać spokojnie jako właścicielka JDG albo przetwarzasz dane klientów, czy wyjeżdżasz w delegacje — płatny antywirus jest jedną z najlepszych inwestycji.

A jeśli nie prowadzisz firmy, nie masz danych klientów i nie robisz nic „krytycznego” (bardzo istotnego) na komputerze — darmowy antywirus spokojnie da radę.

Ten wpis ma jedynie charakter informacyjny.
Nie jest w żaden sposób sponsorowany ani promocyjny.
Opiera się na publicznie dostępnych informacjach producentów oraz moim doświadczeniu w pracy
z cyberbezpieczeństwem.
Zawsze sprawdzaj aktualne informacje o funkcjach programów i cenach na stronach producentów — mogą się zmieniać.